USG przezciemiączkowe – na czym polega i kiedy należy je wykonać ?
Jakie są wskazania lekarskie do wykonania badania USG przezciemiączkowego?
Jakie są korzyści i jakie ograniczenia przezciemiączkowego badania u niemowlaków?
Jak wygląda badanie USG przezciemiączkowe ?
USG przezciemiączkowe jest badaniem nieinwazyjnym i bezbolesnym mózgowia i przyległych do niego naczyń krwionośnych. Badanie wykonuje lekarz radiolog.
USG przezciemiączkowe – na czym polega i kiedy należy je wykonać ?
USG przezciemiączkowe jest nieinwazyjną metodą obrazowania ultrasonograficznego mózgowia u niemowląt. Fale USG nie przenikają przez strukturę kości dlatego badanie mózgu tą metodą można przeprowadzić tylko przez niezarośnięte jeszcze ciemiączko dziecka.
Wyróżniamy dwa główne ciemiączka:
• ciemiączko przednie – znajduje się na szczycie głowy, na przecięciu trzech szwów: czaszkowego, czołowego, strzałkowego i wieńcowego. Przednie ciemię jest największe i najbardziej widoczne (można zaobserwować jego pulsowanie);
• ciemiączko tylne – umiejscowione jest w tylnej części głowy, na styku szwów strzałkowego i węgłowego. Ciemiączko tylne mniejsze i słabiej widoczne niż przednie.
Ciemię tylne zarasta po ok. 6 – 8 tygodnia, a przednie później, bo w okolicach ukończenia 20 miesiąca życia dziecka. Dlatego tak ważne jest wykonanie tego badania w określonym czasie.
Jakie są wskazania lekarskie do wykonania badania USG przezciemiączkowego?
USG przezciemiączkowe jest badaniem wykonywanym w neonatologii oraz pediatrii do oceny rozwoju mózgowia i naczyń krwionośnych niemowląt. Ten rodzaj badania przeprowadzany jest najczęściej u wcześniaków i malutkich dzieci z podejrzeniem zaburzeń neurologicznych w celu:
• wykrycia krwawień wewnątrzczaszkowych, na które narażone są szczególnie wcześniaki;
• oceny uwypuklonego ciemiączka;
• diagnostyki nietypowego wzrostu wielkości główki dziecka;
• oceny neurologicznych objawów np. obniżonego napięcia mięśniowego;
• diagnostyki wad rozwojowych mózgu takich jak np. wodogłowie;
• w celu oceny wirusowych i bakteryjnych chorób mózgu takich jak zapalenie opon mózgowych czy sepsa;
• diagnostyki guzów mózgu i innych nieprawidłowości w strukturze mózgu;
• oceny rozwoju mózgu u zagrożonych stanami patologicznymi wcześniaków;
• monitorowania naczyń krwionośnych i przepływu krwi w mózgu (USG Dopplera);
• zbadania mózgu po urazach głowy u niemowląt.
USG przezciemiączkowe jest jedyną nieinwazyjną metodą pozwalającą na ocenę struktur mózgu przytomnego noworodka posiadającą wiele zalet.
Korzyści i ograniczenia przezciemiączkowego badania u niemowlaków;
Najważniejszą zaletą USG przezciemiączkowego jest bezpieczeństwo i nieinwazyjność badania. W przeciwieństwie do innych technik obrazowania, takich jak MRI czy CT, badanie to nie ma szkodliwego promieniowania i jest wykonywane bez konieczności sedacji (uśpienia) i intubacji dziecka. USG przezciemiączkowe jest także najbardziej dostępnym badaniem obrazowym, a wynik badania są dostępne zaraz po wykonaniu badania.
Wadą USG przezciemiączkowego jest to, że można je wykonać tylko u małych dzieci, do czasu zamknięcia przedniego ciemiączka, czyli do ok. 20 miesiąca życia.
Jak wygląda badanie USG przezciemiączkowe ?
USG przezciemiączkowe jest prostym, bezpiecznym i bezbolesnym badaniem. Dziecko podczas badania jest trzymane przez mamę na rękach lub leży na pleckach. Lekarz pokrywa główkę dziecka w okolicach ciemiączka podgrzanym żelem do USG. Dzięki temu dziecko nie odczuwa dyskomfortu chłodu.
Lekarz przykłada głowicę do ciemienia, a następnie przesuwa ją, aby szczegółowo, ale w miarę możliwości szybko zobaczyć struktury mózgowe. Badanie to zwykle trwa tylko od kilku do kilkunastu minut.
Już w trakcie badania lekarz może opisać rodzicom, co widzi na monitorze, a po zakończonym badaniu dokładniej omówić wyniki USG i w razie konieczności zlecić dodatkowe badania.
USG przezciemiączkowe nie wymaga szczególnego przygotowania do badania, jednak w celu zmniejszenia dyskomfortu dziecka ważne jest, aby było ono nakarmione i wyspane.
Podsumowując, USG przezciemiączkowe jest bezpieczną i nieinwazyjną metodą obrazowania, pozwalającą na badanie mózgu u niemowląt. Wykonuje się je najczęściej u dzieci przedwcześnie urodzonych oraz tych, u których podejrzewa się stany patologiczne mózgu. Dużą zaletą tego badania jest to, że nie wymaga ono sedacji dziecka, co czyni je łatwym i wygodnym narzędziem diagnostycznym w neonatologii oraz neurologii dziecięcej.